Adaptacja kulturowa – przystosowanie się emigrantów ukraińskich w społeczeństwie do polskiej rzeczywistości. Zarys problematyki
DOI:
https://doi.org/10.52934/wpz.152Słowa kluczowe:
status uchodźcy, akulturacja, migracja, imigracja, pracownik socjalnyAbstrakt
Lata dziewięćdziesiąte to okres gwałtownych zmian politycznych i gospodarczych w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Są one tłem dla rosnącej mobilności międzynarodowej: zarówno emigracji z regionu, jak i imigracji. W 1991 r. Polska przystąpiła do Konwencji Genewskiej dot. statusu uchodźców, tj. grupy państw, które udzielają ochrony prześladowanym cudzoziemcom w krajach ich pochodzenia. Przez kolejne lata Polska pozostaje krajem czystej emigracji, a napływ imigrantów do Polski nabiera coraz większego znaczenia, stając się przedmiotem dyskursu publicznego i politycznego w drugiej dekadzie XXI wieku. Wynika to przede wszystkim z dwóch czynników. Pierwszym z nich jest gwałtowny wzrost imigracji z Ukrainy do Polski, spowodowany wybuchem konfliktu rosyjsko-ukraińskiego po 2013 roku. Trzeba zaznaczyć, iż polskie media bardzo rzadko zajmują się migrantami w Polsce, poświęcając znacznie więcej miejsca osobom szukającym ochrony w innych krajach europejskich. Trzeba stwierdzić, iż wiedza na temat sytuacji migrantów przymusowych przybywających do Polski nie jest dobrze znana. Stosunkowo mało jest też badań na ten temat.
Bibliografia
Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation, and adaptation. Applied Psychology, 46(1), 5–34. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1997.tb01087.x
Berry, J. W. (2006). Contexts of acculturation. In D. L. Sam & J. W. Berry (Eds.), The Cambridge handbook of acculturation psychology (pp. 27–42). Cambridge University Press.
Bilewicz, M., Gorska, P., Jaworska, M., Olechowski, M., Witkowska, M. (2012). Stosunek do uchodźcow. Możliwości zmiany: Raport z drugiej fali badań reprezentatywnej próby mieszkańców Łomży. Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Boryczko, M. (2016). Bezpieczeństwo pracownika socjalnego w aspekcie zjawiska przemocy. W: A. Dunajska, M. Boryczko (red.), Bezpieczeństwo pracy pracownika socjalnego Niech ktoś nas wysłucha (ss. 18–21). Wydawnictwo Difin.
Boryczko, M. (2017). Młodzież i dzieci z doświadczeniem uchodźstwa i migracji. Generacja 1.5 wyzwaniem dla współczesnej pracy socjalnej. W: B. Kromolicka, A. Jarzębińska (red.), O (wyzwaniach) współczesnej pracy socjalnej: nowe problemy, zmiana, transgresja (ss. 141–157). Wydawnictwo volumina.pl.
Bourhis, R. Y., Moise, L. C., Perreault, S., Senecal, S. (1997). Towards an interactive acculturation model: A social psychological approach. International Journal of Psychology, 32(6), 369–386. https://doi.org/10.1080/002075997400629
Burklin, K., Huddleston, T., Chindea, A. (2013). Refugee Integration and the Use of Indicators: Evidence From Central Europe Refugee. Integration Evaluation Tool Report.
Chrzanowska, A., Czerniejewska, I. (2015). Mieszkamy tutaj bo nie mamy innego wyjścia…. Raport z monitoringu warunków mieszkaniowych uchodźców w Polsce. Analizy, Raporty, Ekspertyzy. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
Chrzanowska, A., Klaus, W., Kosowicz, A. (2011). Polityka wyboru, lokalizacji ośrodków dla uchodźców. Analiza i rekomendacje. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
Eurostat. (2020). Statystyki dotyczące migracji do Europy. https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/statistics-migration-europe_pl (dostęp: 30.11.2021).
Grzymała-Moszczyńska, H. (2010). Potrzeby nowych kompetencji zawodowych psychologów w związku z polską sytuacją migracyjną. W: H. Grzymała-Moszczyńska, A. Kwiatkowska, J. Roszak (red.), Drogi i rozdroża: Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 (ss. 353–368). Zakład Wydawniczy Nomos.
Grzymała-Moszczyńska, H. (2017). Migration through the lenses of gender and art. Referat wygłoszony na konferencji pt. „Women’s migratin in V4 countires”.
Grzymała-Moszczyńska, H., Nowicka, E. (1998). Goście i gospodarze: problem adaptacji kulturowej w obozach dla uchodźców i oraz otaczających je społecznościach lokalnych. Zakład Wydawniczy Nomos.
Grzymała-Moszczyńska, H., Trojanek, M. (2011). Image of the world and themselves built by young Chechens living in Polish refugee centres. Intercultural conflict. In K. Gorak-Sosnowska (Eds.), Muslims in Poland and Eastern Europe: Widening the European Discourse on Islam (pp. 69–87). University of Warsaw.
Jaworska, D., Alieva, K. (2016). Edukacja dzieci imigrantów w Gdańsku – od interwencji do miejskiej polityki społecznej. Studia Pedagogiczne, 69, 251–266.
Książak, M. (2011). Dostęp do pomocy medycznej i psychologicznej osób ubiegających się o status uchodźcy w Polsce. W: A. Chrzanowska, W. Klaus (red.), Poza systemem. Dostęp do ochrony zdrowia nieudokumentowanych migrantów i cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową w Polsce (s. 168). Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
Navas, M., Garcia, M. C., Sanchez, J., Rojas, A. J., Pumares, P., Fernandez, J. S. (2005). Relative Acculturation Extended Model (RAEM): New contributions with regard to the study of acculturation. International Journal of Intercultural Relations, 29(1), 21–37. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2005.04.001
Prześlakiewicz, M. (2009). Raport z praktyki terenowej w Dębaku, w ośrodku dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową. Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej.
Smolicz, J. (1981). Core values and cultural identity. Ethnic and Racial Studies, 4(1), 75–90.
Urząd Do Spraw Cudzoziemców. (2021). https://udsc.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/meldunek-tygo-dniowy/ (dostęp: 27.11.2021).
Wing Sue, D. (2006). Multicultural Social Work Practice. John Wiley & Sons, Hoboken.
Wysieńska, K. (2013). Gdzie jest mój dom, bezdomność i dostęp do mieszkań wśród ubiegających się o status uchodźcy, uchodźców i osób z przyznaną ochroną międzynarodową w Polsce. United Nations High Commissioner for Refugees.
Wywiad z nauczycielką szkoły nr 31 w Lublinie przeprowadzony dnia 6 maja 2017 roku.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów. - Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
