Psychospołeczne strategie wspierające zdolności ucznia we współczesnej edukacji

Autor

DOI:

https://doi.org/10.52934/eto.66

Słowa kluczowe:

uczeń, edukacja, zdolności, kreatywność, twórczość, talent, metody

Abstrakt

Każdy jest inny, inaczej się zachowuje, ma inne preferencje i charakter, może posiadać także odmienne zdolności. Czym one są? Czym się charakteryzują osoby uzdolnione? Jak wcześnie lub kiedy najpóźniej mogą się ujawnić zdolności człowieka? Czy zdolności związane są bardziej z czynnikami wrodzonymi, czy może zależą od środowiska i kształcenia? Czy w każdym wieku można rozwijać swoje zdolności? Czy może tylko wczesne wykrycie i kształcenie pozwala na rozwinięcie talentu? Współcześnie uważa się, że tyle jest rodzajów zdolności, ile jest różnych aktywności człowieka. Oczywiście, wraz z powstającymi i wcześniej nieznanymi dziedzinami aktywności mogą się pojawiać nowe uzdolnienia i ich struktury. Jednocześnie część zdolności ulega zanikowi z powodu braku zapotrzebowania społecznego na konkretne usługi w specyficznych polach aktywności. Wiele rzadkich uzdolnień trudno jest zidentyfikować. Wskaźniki określane jako zachowania znamionujące zdolności mogą być niekiedy nieprawidłowo interpretowane przez osoby i nauczycieli, którzy nie posiadają odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w zakresie zdolności. Dlatego ważne jest odpowiednie kształcenie nauczycieli, którzy potrafiliby rozpoznać i identyfikować zdolności uczniów oraz zaproponować programy wychowawcze i edukacyjne pozwalające na ich rozwój. Zarówno upowszechnianie wiedzy teoretycznej, jak również wymiana informacji i doświadczeń w zakresie dobrych praktyk aktualnie realizowanych, a także zweryfikowanych historycznie są nieodzowne dla twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. W artykule znajdują się informacje związane z najnowszymi badaniami i koncepcjami zdolności i twórczości, jak również przykłady dobrych praktyk w kształceniu uczniów zdolnych.

Bibliografia

Baranowska A., 2014, Tutoring jako alternatywna metoda pracy z uczniami zdolnymi w szkole, „E-mentor”, nr 5 (57).

Czaja-Chudyba I., 2005, Odkrywanie zdolności dziecka, Kraków.

Fechner-Sędzicka I., 2013, Model pracy z uczniem zdolnym w szkole podstawowej, Warszawa.

Gardner H., 2009, Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa.

Goetz M., 2018, Mindfulness w szkole, „Głos Pedagogiczny”, nr 2, s. 46–49.

Grabania-Mukerji M., 2012, Metoda WebQuestu w nauczaniu języków obcych, „Zeszyty Glottodydaktyczne”, Zeszyt 4.

Harzyńska J., 2012, Metody pracy z uczniami dorosłymi, „EDUKACJA HUMANISTYCZNA” nr 1 (26).

Hüther G., Hauser U., 2014, Wszystkie dzieci są zdolne. Jak marnujemy wrodzone talenty, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk.

Janowski A., 2005, Zbieranie i wykorzystywanie informacji o uczniu i klasie (socjometria) [w:] Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Warszawa.

Jaros A., Koziej S., Kupczewski K., Parlak M., (red.), Kompetentny nauczyciel wczesnej edukacji inwestycją w lepszą przyszłość, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.

Keogh B., Naylor S., Maloney J., Simon S., 2008, Puppets and engagement in science: a case study, “NorDiNa”, 4 (2)/ s. 142–150.

Kopik, A., 2013, Jak budować mosty, czyli o dialogu przedszkola i szkoły [w:] Jaros A., Koziej S., Kupczewski K., Parlak M. (red.), Kompetentny nauczyciel wczesnej edukacji inwestycją w lepszą przyszłość, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.

Krasiński A., 2001, Teoria kształcenia wielostronnego Wincentego Okonia w dydaktyce szkolnej i katechetycznej, „Seminare. Poszukiwania naukowe 17”, s. 89–98.

Kubala-Kulpińska A., 2018, Odkryj swoje mocne strony – diagnoza talentów według Gallupa a sposób zarządzania, „Głos Pedagogiczny”, nr 9, s. 56–64.

Korošec H., 2012, Playing with Puppets in Class – Teaching and Learning with Pleasure [w:] Kroflin L. (red.), The Power of the Puppet, The UNIMA Puppets in Education, Development and Therapy Commission Croatian Centre of UNIMA, Zagreb.

Król K., 2018, Lalka typu „muppet” w procesie dydaktyczno-wychowawczym dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym [w:] Wolny B., Lis M. (red.), Specjalne potrzeby edukacyjne ucznia w praktyce życia szkolnego, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.

Michalak M., Wojciechowska A., Szkoła – miejsce, gdzie dzieci mogą rozwijać swoje talenty, „Głos Pedagogiczny”, nr 1, s. 9–13.

Poleszuk W., brak roku, Tworzenie warunków do rozwoju ucznia zdolnego, http://docplayer.pl/63394235-Tworzenie-warunkow-do-rozwoju-ucznia-zdolnego -oprac-wieslaw-poleszak.html (dostęp: 11.02.2019).

Remer R., Tzuriel D., 2015, „I Teach Better with the Puppet” – Use of Puppet as a Mediating Tool in Kindergarten Education – an Evaluation, “American Journal of Educational Research”, 3(3), s. 356–365.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U Poz. 1647).

Sękowski A., 2001, Osiągnięcia uczniów zdolnych, Lublin.

Shukor S., Tsunami children get puppet help [w:] “news.bbc.co.uk” http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4416267.stm (dostęp: 14.04.2017).

Stępień-Cach K., Sztorc A., 2019, Trening umysłu, „Psychologia w szkole”, nr 1, s. 56–62.

Venter J., 2010, School-based intervention for K-second graders presenting with disruptive behavior, Abstract no. 5–26, American Psychiatric Association, APA.

Wasilewska A., 2014, Diagnozowanie i wspieranie myślenia twórczego – zaniedbany obszar edukacji wczesnoszkolnej [w:] Niemierko B., Szmigel M.K. (red.), Diagnozy edukacyjne: dorobek i nowe zadania: XX Krajowa Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Gdańsk.

Wing J.M., 2014, Computational Thinking Benefits Society, Social Issues in Computing.

Żylińska M., 2014, Wstęp do wydania polskiego [w:] Hüther G., Hauser U., Wszystkie dzieci są zdolne. Jak marnujemy wrodzone talenty, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk.

Pobrania

Opublikowane

31.12.2019

Jak cytować

Czuba, B., Inglot-Kulas, J., & Król, K. (2019). Psychospołeczne strategie wspierające zdolności ucznia we współczesnej edukacji. Edukacja • Terapia • Opieka, 1, 163–183. https://doi.org/10.52934/eto.66

Inne teksty tego samego autora