Modele kształcenia uczniów z SPE w wybranych krajach europejskich w aspekcie włączania uchodźców z Ukrainy do różnych systemów edukacji
DOI:
https://doi.org/10.52934/eto.2024.04Słowa kluczowe:
specjalne potrzeby edukacyjne, modele kształcenia, uczniowie z Ukrainy, włączanie, integracjaAbstrakt
Niniejszy artykuł stanowi prezentację modeli kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Polsce i wybranych krajach europejskich. Jest to zagadnienie szczególne istotne w kontekście konieczności objęcia kształceniem dzieci, które przybyły do Polski z Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Problem stanowi nie tylko adaptacja ukraińskich uczniów do placówek, ale również konieczność zapewnienia im pełnego wsparcia. Wiadomym jest, iż Ukraińcy migrowali nie tylko do Polski. W związku z tym zaprezentowano różnorodne rozumienie pojęcia „specjalne potrzeby edukacyjne” w wybranych państwach oraz zaprezentowano, na konkretnych przykładach, organizację kształcenia uczniów z SPE w poszczególnych modelach edukacji. Zwrócono także szczególną uwagę na to, jakie rozwiązania wdrożono w Polsce, w odpowiedzi na ogromny napływ uczniów z Ukrainy do placówek oświatowych.
Bibliografia
Ciupińska, B. (2022). Uczniowie uchodźcy wojenni z Ukrainy w polskim systemie edukacji w percepcji nauczycieli. HUMANITAS Pedagogika i Psychologia, 1(25), 158– 159. https://www.doi.org/10.5604/01.3001.0016.0789
Eurydice. (2023). Systemy edukacji w Europie – Dania. https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/dania-2023 (dostęp: 17.08.2023).
Eurydice. (2023). Systemy edukacji w Europie – Grecja. https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/grecja-2023 (dostęp: 17.08.2023).
Eurydice. (2023). Systemy edukacji w Europie – Szwecja. https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/szwecja-2023 (dostęp: 17.08.2023).
Eurydice. (2023). Systemy edukacji w Europie – Włochy. https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/wlochy-2023 (dostęp: 17.08.2023).
Inclusion International. (2022). Inclusive education. https://inclusion--international-org.translate.goog/key-issue/inclusive-education/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_ tr_hl=pl&_x_tr_pto=rq (dostęp: 15.08.2023).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. z 1997 r. nr 78, poz. 483.
Kurzyna-Chmiel, D. (2022). Wyzwania i problemy w zakresie kształcenia Ukraińców przybyłych do Polski po 24 lutego 2022 r. Studia Prawnoustrojowe, 57, 360. https://doi.org/10.31648/sp.8034
Kusztal, J. (2012). Formy wsparcia i pomocy edukacyjno-wychowawczej dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych w Niemczech. Chowanna, 1(38), 247–255.
Łaska, B. (2019). Prawo oświatowe a edukacja włączająca. Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Marciniak-Paprocka, K. (2016). Uczeń niepełnosprawny we Włoszech. Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy, 16(9), 119–129.
Młynarczuk-Sokołowska, A., Szostak-Król, K. (2019). Różnorodność i inkluzja w edukacji – wybrane aspekty wspierania uczniów z doświadczeniem migracji. W: I. Chrzanowska, G. Szumski (red.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole (s. 281). Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.
Przybyszewska, D. (2016). Charakterystyka systemów kształcenia dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Szwecji, Federalnej Republice Niemiec, Grecji i we Włoszech. https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core bitstreams/19d758f3-7e3b-4abc-965e-24321c63ecb0/content (dostęp: 15.02.2023).
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, (Dz. U. z 2022 r., poz. 645).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, (Dz. U. z 2013 r., poz. 532).
Szumski, G. (2006) Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zacharuk, T. (2008). Kształcenie integracyjne w Niemczech. Student Niepełnosprawny: szkice i rozprawy, 8(1), 183–186.
Zawiślak, A. (2007). Organizacja kształcenia specjalnego w duńskiej szkole podstawowej. W: Z. Gajdzica (red.), Rozwój i funkcjonowanie osób niepełnosprawnych. Konteksty edukacyjne i prawne (s. 79–93). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Kinga Kuźniar

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.