Szkoła i nauczyciel w warunkach zmiany edukacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.52934/eto.140Słowa kluczowe:
nauczyciel, szkoła, edukacja zapośredniczona, kompetencje nauczycieli, szkoła ucząca się i doskonalącaAbstrakt
Pandemia Covid-19 postawiła szkołę i nauczycieli przed nowymi wyzwaniami. Takim wyzwaniem stała się obecnie konieczność organizacji na nowo szkoły, która została przeniesiona z sal lekcyjnych do sieci oraz nauczania zdalnego i hybrydowego. Wielu z nauczycieli odczuwało z tego powodu presję oraz dyskomfort wobec wykorzystywania narzędzi cyfrowych. Jedyną drogą było podjęcie wyzwania i stawienie czoła nieznanym obszarom oraz dostosowanie się do wymagań edukacji zapośredniczonej. Skuteczne prowadzenie nauczania online, w atrakcyjnych dla uczniów formach, oznacza konieczność stałego doskonalenia własnych kompetencji tak, by chociaż w pewnym stopniu nadążyć za dynamiką zmian rzeczywistości.
Okres izolacji społecznej wymusił zmiany w każdej dziedzinie ludzkiej działalności, które nie ominęły również działań edukacyjnych. Mimo problemów związanych z zawieszeniem zajęć w ramach tradycyjnego nauczania, wiele przeszkód udało się szkole i nauczycielom pokonać. Stan ten uwydatnił jednak sporo braków edukacyjnych, a biegłe stosowanie nowoczesnych technologii w procesie dydaktycznym okazało się nieosiągalne dla wielu nauczycieli.
Pewne jest jednak, że umiejętne prowadzenie nauczania z wykorzystaniem komputera i Internetu stało się jednym z niezbędnych wymogów stawianych nauczycielom. Jak pokazuje doświadczenie ostatnich kilkunastu miesięcy, konieczność szybkiego dostosowania się do zmian, mimo szeregu negatywnych konsekwencji, spowodowało, że wielu dyrektorów i nauczycieli przełamało lęk przed stosowaniem narzędzi cyfrowych i z powodzeniem będzie je nadal wykorzystywać w swojej pracy.
Bibliografia
Bień, D. (2020). Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku. Przegląd pedagogiczny. Studia i rozprawy, 1, 9–32. https://doi.org/10.34767/PP.2020.01.01
Day, Ch. (2004). Rozwój zawodowy nauczyciela. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dróżka, W. (2002). Nauczyciel. Autobiografia. Pokolenia. Studia pedeutologiczne i pamiętnikoznawcze. Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
Dylak, S. (1995). Wizualizacja w kształceniu nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Foremski, A. (2013). Nowoczesny dyrektor w szkole. Wydawnictwo Eko-Tur.
Holtkamp, J. (2011). Co ogłupia nasze dzieci? Nowe media jako wyzwanie dla rodziców. Wydawnictwo Salwator.
Kacprzak, L. (2006). Pedeutologiczne rozważania o nauczycielu. Wydawnictwo PWSZ im. Stanisława Staszica w Pile.
Kocór, M. (2006). Nauczyciele wobec zmian edukacyjnych w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kwiatkowski, S. M. (red.) (2018). Kompetencje przyszłości. Wydawnictwo Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Kwiatkowski, S. T. (2017). Znaczenie kształcenia społeczno-emocjonalnego w rozwijaniu kluczowych kompetencji współczesnych nauczycieli. W: S. T. Kwiatkowski, D. Walczak (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (ss. 125–149). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Kwiatkowski, S. T. (2018). Uwarunkowania skuteczności zawodowej kandydatów na nauczycieli wczesnej edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne. Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (2007). Pedagogika. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Leżucha, M. (2018). Nauczyciel a skuteczność reformy systemu szkolnictwa zawodowego. Kwartalnik Edukacyjny, 3(94), 76.
Leżucha, M. (2019). Przywództwo edukacyjne jako nowy model zarządzania w oświacie. W: M. Dudek, W. Błażejewski (red.), Edukacja. Terapia. Opieka. Edukacyjne wyzwania w teorii i praktyce pedagogicznej (ss. 76–95). Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu.
Majewska-Opiełka, I. (2003). Sukces firmy. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Malinowska, K. (2017). Kompetencje interpersonalne nauczycieli a ich relacje z rodzicami uczniów. W: S. T. Kwiatkowski, D. Walczak (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (ss. 159–168). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Mazurkiewicz, G. (red.) (2015). Ucząca się szkoła. Od rozwoju jednostek do rozwoju wspólnoty. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Mikuła, B., Ziębicki, B. (2004). Wybrane aspekty tworzenia organizacji uczącej się. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 64.
Mischke, J. (2005). Dylematy współczesnej edukacji: nauczanie tradycyjne czy zdalne? W: M. Tanaś (red.), Pedagogika a środki informatyczne i media (ss. 45–54). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Pery, A. (2004). Szkoła jako organizacja ucząca się. Dyrektor Szkoły, 11, 16–17.
Popławska, A., Aniskievich, T. (2017). Wyzwania cyberprzestrzeni a wybrane kompetencje nauczycieli i uczniów. Rocznik Lubuski, 43(1), 245–258.
Pyżalski, J. (2020). Co jest obecnie ważne, a co mniej w działaniach szkół i nauczycieli? W: J. Pyżalski (red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele (ss. 25–27). Wydawnictwo EduAkcja.
Rutkowiak, J. (1995). Amerykańska tradycja wychowania demokratycznego jako tło współczesnego radykalnego postulatu nauczyciela – transformatywnego intelektualisty. W: J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji (ss. 169–170). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Schulz, R. (1987). Problem ewolucji roli zawodowej nauczyciela: przegląd stanowisk. Ruch Pedagogiczny, 2, 40.
Senge, P. M. (2006). Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. Wolters Kluwer Polska.
Senge, P. M., Kleiner, A., Roberts, C. H., Ross, R. B., Smith, B. J. (2002). Piąta dyscyplina. Materiały dla praktyka. Jak budować organizację uczącą się. Oficyna Ekonomiczna.
Szempruch, J. (2011). Nauczyciel w warunkach zmiany społecznej i edukacyjnej. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Szempruch, J. (2017). Wsparcie nauczyciela w komunikowaniu się z uczniem. W: S. T. Kwiatkowski, D. Walczak (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela (ss. 114–123). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Synal, J., Szempruch, J. (2017). Od zapału do wypalenia? Funkcjonowanie nauczycieli w szkolnej rzeczywistości. Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Szot, W. (2009). Kompetencje współczesnego nauczyciela oraz jego funkcjonalność w dobie przemian gospodarczych i procesu globalizacji. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie,1(2(13), 301–322.
Ścibor, J. (2020). Wstrzymaj siebie, rusz ucznia: e-nauczanie a e-twórczość. W: J. Pyżalski (red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele (ss. 59–63). Wydawnictwo EduAkcja.
Tanaś, M. (2005). Dydaktyczny kontekst kształcenia na odległość. W: M. Tanaś (red.), Pedagogika a środki informatyczne i media (ss. 31–44). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tanaś, M. (2015). Prolegomena do pedagogiki medialnej. W: M. Tanaś, S. Galanciak (red.), Cyberprzestrzeń – Człowiek – Edukacja. Cyfrowa przestrzeń (ss. 7–25). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Taraszkiewicz, T. (2001). Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi. Wydawnictwo ARKA.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów. - Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
